Leon Urbański

10 XII 2007 godz. 13.15
Galeria+

Leon Urbański [1926– 1998] jeden z najwybitniejszych projektantów graficznych i typografów w XX wieku w Polsce. Sam skromnie przedstawiał się raczej jako rzemieślnik, niż artysta. Wielokrotnie powtarzał, że dobrze zaprojektowana książka to taka, którą czytając, nie zwraca się uwagi na fakt, że zaprojektowana została. Paradoksalnie jednak, właśnie dzięki temu, że bezwzględnie tej zasady przestrzegał, stawał się natychmiast rozpoznawalny. Wyważone proporcje, starannie dobrany krój i stopień czcionki, czytelność i prostota jego prac typograficznych, adekwatność materiału ikonograficznego, który często sam dobierał, charakterystyczne użycie ornamentów, komentarze umieszczane na marginaliach, nie narzucająca się pagina – cieszyły oczy zarówno niewyrobionych odbiorców, jak i koneserów.
Leon Urbański opracował graficznie około 250 książek [m.in. Miasta polskie w tysiącleciu, Polskie pieśni pasyjne, Sonety Szekspira], serie: m.in. Biblioteka literatury Wschodu, Twórcy malarstwa europejskiego. Nadzorował prace nad oprawą konserwatorską Kodeksu Behema, a także jego faksymilowym wydaniem. Ma w swoim dorobku kilkadziesiąt publikacji bibliofilskich [m.in. Niobe Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Akta cenzury, Wiersze o książkach, Juliana Stryjkowskiego Głosy w ciemności, O Andrzeju Kocie i jego ekslibrisach].
Ukończył studia na Wydziale Grafiki ASP w Warszawie w 1959 roku.   W latach 1978–1982 jako docent na macierzystej uczelni kierował Katedrą Kształcenia Podstawowego – prowadził Pracownię Projektowania Typograficznego. Był współzałożycielem i aktywnym współpracownikiem Doświadczalnej Oficyny Graficznej w ramach Pracowni Sztuk Plastycznych w Warszawie [1964–1992], która specjalizowała się w drukach bibliofilskich i szlachetnie wydawanych akcydensach. Zaprojektował około 5000 druków ulotnych, m.in. akty erekcyjne pomników powstańców śląskich, pomnika w Oświęcimiu, dyplomy Międzynarodowych Konkursów Chopinowskich, druki protokolarne MSZ i Rządu Polskiego. Zajmował się także projektowaniem znaków, wyróżniających się prostotą, trafnością skojarzeń, szlachetnością liternictwa. Do najbardziej znanych z około 100 zrealizowanych projektów należą znaki: hotelu Grand w Warszawie, Kongresu Miast Bliźniaczych, Informacji Turystycznej, Pagartu, Przedsiębiorstwa Warexpo, Elektrowni Kozienice. Zdobył kilkadziesiąt nagród i wyróżnień w dorocznych konkursach PTWK Najpiękniejsze książki roku, brązowy, srebrne, złote medale oraz Grand Prix [za próbę rozwiązania typograficznego książki technicznej] na Międzynarodowych Wystawach Sztuki Książki [IBA] w Lipsku w latach 1959–1989, szereg nagród za książki, druki ulotne i znaki w kraju i za granicą, m.in. w Moskwie, Paryżu, New Delhi, Belgradzie. Pracujący pod jego kierunkiem zespół zdobył złoty medal na IBA 1981. Od 1969 roku wielokrotnie sam zasiadał w jury konkursów PTWK i innych. Należał do wielu stowarzyszeń twórczych, najbardziej ceniąc sobie honorowe członkostwo Double Crown Club – elitarnego Stowarzyszenia Wydawców i Typografów Wysp Brytyjskich.