Słowiańskie impresje literackie. Literatura słoweńska w Polsce na tle innych literatur słowiańskich

24 października, godz. 18:00
Rondo Sztuki


Spotkanie polskich i słoweńskich wydawców, literatów, tłumaczy, działaczy kultury, badaczy literatury i przekładu, ambasadorów kultur słowiańskich pt. Słowiańskie impresje literackie. Literatura słoweńska w Polsce na tle innych literatur słowiańskich w ramach projektu Słowiańskie regiony kultury. Słowenia na Śląsku.
W dyskusji wezmą udział: dr Agnieszka Będkowska-Kopczyk, Nino Flisar, dr Monika Gawlak, dr Leszek Małczak, Maciej Melecki, Klemen Pisk, prof. zw. dr hab. Emil Tokarz, prof. zw. dr hab. Bożena Tokarz Leszek Małczak

Prof. zw. dr hab. Emil Tokarz – ur. w 1944 roku w Chodorowie na Ukrainie, polski językoznawca, slawista. Założył lektorat języka słoweńskiego na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, w roku 1973 również lektorat na Uniwersytecie Śląskim. W 1990 r. prof. dr hab. Emil Tokarz przeorganizował Katedrę Filologii Słowiańskiej na Uniwersytecie Śląskim w Instytut Filologii Słowiańskiej, zapoczątkowując niezwykle dynamiczny rozwój ośrodka. Dwukrotnie kierował Instytutem w latach 1981-1985 oraz 1989-2001. W roku 1990 zlikwidował „jugoslawistykę” i powołał samodzielne filologie: macedońską, chorwacką i pierwszą w Polsce filologię słoweńską.
Od roku 1991 do 2002 roku pracował w Instytucie Filologii Słowiańskiej UŚ. W 2002 roku przeniósł się do Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, gdzie stworzył Katedrę Studiów Środkowoeuropejskich. W roku 2006 został wybrany prorektorem ds. nauki i spraw ogólnych ATH. Jest też dziekanem Wydziału Humanistyczno-Społecznego. Małżeństwo Bożena i Emil Tokarzowie założyli w Polsce Towarzystwo polsko-słoweńskie. Zachęcają studentów do studiowania słowenistyki na wydziałach, z którymi współpracują, tj. z Wydziałami Filologicznymi w Warszawie, Łodzi, Krakowie, Gdańsku, Toruniu i Poznaniu. W roku 2007 Emil i Bożena Tokarzowie otrzymali międzynarodową Nagrodę Pretnara za promocję literatury i kultury słoweńskiej w Polsce.

Prof. zw. dr hab. Bożena Tokarz - ur. w 1946 r. w Łodzi. Profesor w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego, kierownik Zakładu Teorii Literatury i Translacji; badaczka dwudziestowiecznej poezji polskiej i słoweńskiej; zajmuje się komparatystyką, teorią literatury i przekładu, poetyką historyczną. Funkcję kierownika Zakładu Teorii Literatury i Translacji pełni od początku jego istnienia, czyli od 1992 roku. Jest autorką ponad 100 rozpraw, artykułów, recenzji i esejów literackich publikowanych w pismach krajowych i zagranicznych z kręgu zagadnień: przemian form artystycznych w perspektywie porównawczej (m.in. w poezji polskiej i słoweńskiej), teorii przekładu, dialogu kulturowego w literaturze oraz krytyki literackiej. Laureatka Międzynarodowej Nagrody im. T. Pretnara i zaszczytnego tytułu Ambasadorki Języka i Literatury Słoweńskiej, a od 2012 także Ambasadorki Kultur Słowiańskich.

Klemen Pisk – muzyk, poeta, prozaik, tłumacz, krytyk literacki urodzony w Kranju w 1973 roku. Debiutował jako poeta zbiorem wierszy pt. Labas vakaras (Dobry wieczór, 1998). Jego następne tomiki to Visoko in nagubano prapočelo (Wysoki i pomarszczony prapoczątek, 2000) oraz Mojster v spovednici (Mistrz w konfesjonale, 2002). Wybrane utwory zostały przetłumaczone na język polski (Tych kilka słów, 2005, z załączonym CD z piosenkami autora) i słowacki (Pustovník a vlk, 2009). Pisze również słuchowiska radiowe – Lahko noč, Matija Čop (Dobranoc, Matija Čop) - nadawane w 3. Programie słoweńskiego radia od 1998, opowiadania – Pihalec (Dmuchacz), 2007 oraz recenzje – Stihi pod nadzorom (Wiersze pod nadzorem, 2004). Klemen Pisk jest tłumaczem polskiej i litewskiej literatury. Przełożył na język słoweński utwory Jana Pawła II, Jerzego Pilcha, Sigitasa Parulskisa. Na język słoweński natomiast antologię krótkich historii litewskich Zgodbe iz Litve (Opowieści z Litwy). Zredagował zbiór poezji Czesława Miłosza – Zvonovi pozimi (Dzwony w zimie, 2008). Jako wokalista, gitarzysta i autor piosenek zespołu Žabjak Trio, wydał płyty Doktor piska počasni sving (Wolny swing Doktora Piska) oraz Aristokrat (Arystokrata, 2004). Występował w wielu miastach europejskich, w tym w Krakowie, Gdańsku, Wilnie, Warszawie, Katowicach, Helsinkach, Brnie, Pradze, Klagenfurcie oraz Bratysławie.

Maciej Melecki – ur. w 1969 r. w Mikołowie, autor trzech arkuszy wierszy: Zachodzenie za siebie (1993), Dalsze zajścia (1998), Panoramix (2001) i tomów wierszy: Te sprawy (1995), Niebezpiecznie blisko (1996), Zimni ogrodnicy (1999), Przypadki i odmiany (2001), Bermudzkie historie ( 2005 ), Zawsze wszędzie indziej - wybór wierszy (2008), Przester (2009), Szereg zerwań (2011). Wiersze publikował we wszystkich ważnych pismach literackich kraju (m. in.: „Twórczość”, „Kresy”, „Odra”, „Nowy Nurt”, „Akcent”, „Studium”, „Czas Kultury”, „Tygodnik Powszechny”) oraz w antologiach poetyckich: Inny świt (1994), Macie swoich poetów (1996 i 1997), Długie pożegnanie (1997), Antologia współczesnej poezji polskiej (2000), 14. 44 (2000), Martwe punkty (2004), Altered State. New Polish Poetry (Arc Publications, Wielka Brytania, 2003), Vingt - quatre poe`tes polonais (Traduits par Georges Lisowski, Editions du Murmure, Francja, 2003). Współautor scenariuszy filmowych: Wojaczek (1997) Autsajder (2000), Dzień Oszusta (2000), Erwin ze Śląska ( 2003 ), Wydalony (2008). Redaktor tomu niepublikowanych wcześniej wierszy Rafała Wojaczka, Reszta krwi (1999) i współredaktor tomu krytyczno - wspomnieniowego Który jest. Rafał Wojaczek w oczach przyjaciół, krytyków i badaczy (2001). Wiersze jego tłumaczone były na języki: angielski, niemiecki, słowacki, francuski, słoweński. Uczestnik Międzynarodowego Festiwalu Literackiego Vilenica 2002 (Słowenia), Lirikonfest 2012. Sekretarz „Arkadii - pisma katastroficznego”. Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Dyrektor Instytutu Mikołowskiego.

dr Agnieszka Będkowska-Kopczyk – ur. w 1972 roku. Slawistka, językoznawca i tłumaczka. Jej tłumaczenia ukazywały się w pismach literackich (m.in. „Studium”, „Arkadia”, „Pobocza”, „Dziennik Portowy”, „Opcje”) oraz w wydaniach książkowych – wybory wierszy Primoža Čučnika (Zapach herbaty, 2002), Petera Semoliča (Wiersze wybrane, 2003), Miklavža Komelja (Rosa, 2003), Alojza Ihana (Salsa, 2003) i Brane Mozetiča (To nie jest księga seksu, 2005). Współautorka (wraz z Primožem Čučnikiem) przekładów poezji polskiej na język słoweński (Czesław Miłosz, Zvonovi pozimi: izbrane pesmi, 2008 i w antologii Poljska nazaj. Akslop, 2005). Pomysłodawczyni i współorganizatorka Międzynarodowych Warsztatów Translatorskich w Bielsku-Białej. Konsultantka ze strony polskiej Międzynarodowego Festiwalu Literackiego Vilenica w Słowenii. Jej pierwsze krótkie formy poetyckie, powstałe w jezyku słoweńskim publikowała w słoweńskich pismach „Apokalipsa” (2006) i „Vpogled” (2011). W druku jest jej polsko-słoweński tomik haiku. Od dziesięciu lat zwiaząna z Bielsko-Białą, gdzie pracuje jako adiunkt na Akademii Techniczno-Humanistycznej.

dr Monika Gawlak –ur. w 1976 roku, literaturoznawczyni, słowenistka, adiunkt w Zakładzie Teorii Literatury i Translacji w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jej zainteresowania naukowe skupiają się w szczególności wokół: współczesnej literatury (polskiej, słoweńskiej, południowosłowiańskiej), problematyki przekładu literackiego, teorii literatury oraz glottodydaktyki. Tłumaczyła z języka słoweńskiego teksty literackie i naukowe (m.in. Mihy Mazziniego, Polony Glavan, Barbary Simoniti, Ireny Novak-Popov, Nikolaja Ježa). Publikowała m.in. w „Tekstualiach”, „Studium”, „Opcjach”, „Przekładach Literatur Słowiańskich”. Współorganizowała liczne imprezy kulturalne promujące słoweńską kulturę w Polsce, m.in. Światowe Dni Słoweńskiej Literatury Współczesnej, Miha Mazzini w Katowicach, Festiwal Złota Łódź, Dni Słoweńskiej Kultury Miejskiej.

Nino Flisar – pisarz, tłumacz, organizator imprez kulturalnych i konkursów poetyckich na szczeblu krajowym i międzynarodowym, redaktor wydawnictwa Založba Pivec Maribor. Współpracuje z Fundacją Literacką Velenika i Międzynarodowym Festiwalem Poetyckim Lirikonfest. Moderator i pomysłodawca licznych imprez kulturalnych w ramach programu „Marobor – Europejska Stolica Kultury 2012”. Wydał wybór wierszy Krzysztofa Siwczyka w przekładzie na język słoweński pt. Preveč videnja (2012).

dr Leszek Małczak


Zaproszeni goście słoweńscy: Ivo Stropnik, Zoran Pevec, Manca Erzetič, Klemen Pisk, Nino Flisar, Jana Jocif, Jože Rihtar, Barbara Sermek.

Ivo Stropnik, urodzony w 1966 roku w Celju, od 1993 roku mieszka w Velenju absolwent filologii słoweńskiej, poeta, pisarz, redaktor, lektor, działacz kulturalny, założyciel i dyrektor Fundacji Literackiej Asocjacja Velenika, członek Towarzystwa Pisarzy Słoweńskich i Słoweńskiego Centrum PEN (Międzynarodowy Związek Poetów, Eseistów i Pisarzy). Od 2001 roku jako dyrektor Fundacji Literackiej Velenika organizuje imprezy i nagrody literackie w ramach Międzynarodowego Festiwalu Poetyckiego Lirikonfest (Herbeinsteinskie Spotkanie Literatów, Międzynarodowa Nagroda im. Pretnara dla ambasadorów języka i literatury słoweńskiej, Akademia Poetycka Słowenia, nagroda Czasza Nieśmiertelności-Velenjica, nagroda Złoto Lirikon dla tłumaczy i eseistów. Założyciel i redaktor naczelny międzynarodowego czasopisma poetyckiego „Rp. Lirikon21” (2007).

Zoran Pevec – poeta, krytyk literacki, eseista, redaktor. Urodził się i mieszka w Celju od 1955 roku. Ukończył studia magisterskie z nauk o literaturze. Jego praca magisterska dotyczyła postaci kobiety w słoweńskim dramacie poetyckim po 1960 roku. Obecnie pisze pracę doktorską na temat poezji miejskiej w Słowenii. Jest członkiem Towarzystwa Pisarzy Słoweńskich, redaktorem pisma literackiego „Vpogled”, czasopisma poetyckiego „Poetikon” oraz czasopisma „Rp. Lirikon21”. Utwory, publikowane we wszystkich ważniejszych czasopismach literackich w Słowenii, zostały przetłumaczone na wiele języków obcych.

Manca Erzetič – absolwentka filologii słoweńskiej w Lublanie, urodzona w 1986 roku, poetka, prozaistka i eseistka. Studiuje komparatystykę literacką i teorię literatury oraz podyplomowo filozofię. Jest autorką wielu rozpraw naukowych, m. in. Ženska, ljubezen in seksualnost skozi moško percepcijo v realističnih romanih in sodobna shizofrenija čustev in čutov (ISH 2010), Literarna recepcija slovenskih teoretikov na dela F. M. Dostojevskega – nekoč in danes (RAN, Moskwa), Slovenske literarne študije v kontekstu tujih književnosti: heterogene, homogene in interkulturalne literarne tvorbe (Uniwersytet w Bukareszcie), Non-european influence on the poetry of Srecko Kosovel: Influence of Rabindranath Tagore (ICBS, Dhaka), Madžarsko-slovenska (avti)biografska jezikovno literarna refleksija – István Szabó (Doberdó) in Prežihov Voranc (Doberdob) (EÖTVÖS LORÁND UNIVERSITY), Europe – silent voices: Darfur, Nube and South Kodofan (Uniwersytet "1 Decembrie 1918" Alba Iulia), Glagolsko stičišče Zahoda in Vzhoda: slovanski jeziki (slovenščina) in sanskrt v diaspori preteklosti jezika in kulture (Uniwersytet w Bukareszcie), Violence on Slavic speaking people in the Literature: Dehumanisation, depersonalisation and destruction of prisoners in concentration camps in 20th Century (Uniwersytet Śląski). Jest laureatką konkursu literackiego Glas ženske (2004, 2005, 2012) i nagrody za najlepszy esej Złoto Lirikon 2012 podczas Międzynarodowego Festiwalu Poetyckiego Lirikonfest 2012.


Wstęp wolny.