VLADO ŽABOT "Mora bukowa": promocja książki
31 marca 2017 od 18 do 19
Rondo Sztuki
"Mora bukowa" ("Bukovska mati") to debiutancki zbiór ośmiu nowel, wydany w 1986 roku.
Tytułowa postać zbioru i jednej z nowel, Mora bukowa, jest istotą wyobrażoną. Odwołuje się do postaci realnej, kobiety żyjącej w lasach bukowych przy granicy z Chorwacją, o której autor dowiedział się z lokalnych opowieści. Jest połączeniem czarownicy, bogini, inicjacyjnej kapłanki, strażniczki świata żywych i umarłych. Postać Mory bukowej, nosicielki myśli, idei i tajemnic, służy ukazaniu zmienności i czasowości układów ciał w symbolicznym kręgu odnawiającej się śmierci, cyklu powtarzających się zabójstw, umierania, zadawania i doznawania bólu, jouissance oraz uniwersalności i powtarzalności zachowań ludzkich i schematów myślenia. Kluczowe znaczenie mają zatem kwestie relacji między istotami i światami, przekraczanie granicy życia i śmierci, realności i fantazji.
Tematem głównym utworów jest jednostka umieszczona w rozmaitych okolicznościach czasoprzestrzennych, zmagająca się ze swoją naturą i przeznaczeniem, jednostka, której przeżycia stanowią treść jej świata. Uwięziona w ciele i zależna od norm kulturowych podejmuje działania. Lecz jej działania nie mają większego znaczenia sprawczego. Ważny jest jej stosunek do miłości, śmierci, cielesności, matki i kochanki, to, jak bardzo podlega własnej wyobraźni i ugruntowanym wzorcom kulturowym, czy potrafi radzić sobie sama z sobą i wszechobecną erotyką, związanymi z nią lękami, cierpieniem i bólem oraz jak kolejno przechodzi z płaszczyzny materialnej, erotycznej cielesności do metafizycznego sacrum, pasywnie poszukując drogi do sensu własnej egzystencji. W końcu skazana na nieszczęście i zatopiona w swojej podświadomości oddaje się śmierci i złu w atmosferze przenikającej się realności i fantastyki, snu i jawy.
W obliczu szerokiego spektrum możliwości wyjścia z możliwych konfiguracji sytuacji (układów ciał), jednostka pozostaje w labiryncie swoich myśli, których sama się nawet boi, wiedziona jedynie popędem urzeczywistnienia pragnień dekodowanych przez ciało i zmysłowo mediatyzowanych.
VLADO ŽABOT zadebiutował w 1986 roku zbiorem nowel Bukovska mati (Mora bukowa). Następne jego utwory to powieści Stari pil (1989), Pastorala (1994), Volčjenoči (1996, nagroda Kresnik za najlepszą powieść roku), Nimfa (1999), Sukub (2003), Ljudstvo lunja (2010), poemat epicki Sveta poroka (2013) oraz książki dla dzieci Pikec in Puhec iščeta Mihca (1990) i Skrivnost močvirja Vilindol (1994).
W Polsce znany jest z dwóch przekładów powieści Sukub (2009, tłum. E. Ziewiec) i Wilcze noce (2010, tłum. M. Gruda).
Urodził się w 1958 roku w miejscowości Šafarsko koło Razkrižja. Zaliczany jest do generacji 1960, nurtu „młodej prozy słoweńskiej”, mieszczącej się między ultramodernizmem lat 60. a metafikcją lat 80., nurtu archaizatorskiego oraz fantastyki regionalnej (pokrajinskiej), uznawanej za „słoweńską wersję realizmu magicznego”. Literatura Vlada Žabota stanowi „przykład postmodernistycznego przekształcenia projektów postrealistycznych, egzystencjalistycznych lub modernistycznych”, trafniej nazwanych przez Mitję Čandra – neorealistycznymi.