JOANNA CONCEJO You have to find your own place and wait…

Do zobaczenia w Narodowym Muzeum w Tartu od 17 maja do 16 czerwca
Rondo Sztuki

To już trzecia odsłona ekspozycji ilustracji Joanny Concejo w nowoczesnej formule. Poprzednie wystawy odbyły się w ramach Książki Dobrze Zaprojektowanej (Rondo Sztuki, Katowice, 2021) i w Gdańsku (Miejska Galeria Gdańsk, 2022)

Joanna Concejo w swoich ilustracjach przenika rzeczywistość i przekłada świat wspomnień, osobistą wrażliwość, dyskretną melancholię i nostalgię na obrazowe opowieści o tym co istnieje poza światem rozumu i twardych faktów. Co ciekawe udaje jej się uchwycić swoje emocje i spektrum przeczuć, intuicji i przeżyć w taki sposób, że oddaje uniwersalne pragnienia człowieka i są bliskie odbiorcom sztuki na całym świecie. Świadczą o tym nie tylko nagrody w prestiżowych konkursach (Bologna Ragazzi Award 2018 w kategorii Fiction, Lista Białych Kruków Internationale Jugendbibliothek w Monachium – dla „Zgubionej Duszy”(autorka tekstu: Olga Tokarczuk) , Najlepsza Książka Roku 2013 w Kategorii Grafika dla „Księcia w cukierni” (autor tekstu: Marek Bieńczyk), Tallinn Illustrations Triennial 2023, ale zachwyty osób czytających na całym świecie. Jej książki są rozchwytywane we Włoszech, Francji, Hiszpanii, Szwajcarii, a także w Korei czy rodzinnej Polsce.

Joanna Concejo łączy bowiem w swych pracach witalność natury, przewrotne poczucie humoru połączone z ciepłą ironią w spojrzeniu na świat ludzi i czułość w stosunku do zwierząt. Nie bez przyczyny Olga Tokarczuk – polska noblistka współpracowała już dwa razy z Joanną Concejo, w ramach której zrealizowały dwa projekty książkowe „Zgubione dusza” (2017) i „Pan Wyrazisty” (2023). Artystka jest autorką ilustracji okładkowych książek Olgi Tokarczuk – wydawanych w Wydawnictwie Literackim. Oryginalny styl ilustracji Joanna Concejo osiągnęła po latach eksperymentów: pracowała w technice kolażu, malarstwa czy dużych formatach. Swój rozpoznawalny „charakter pisma” obrazowego osiągnęła dzięki używaniu ołówka i kredek. Ta baza pozwala jej osiągnąć efekt pogłębionej refleksji nad światem, która wypływa z poruszanych przez artystkę tematów. Szarość ołówka z elementami kolorów pozwalają na skupienie się na tym co najważniejsze – wydobywając magię z codzienności.

Ilustracje Joanny Concejo uwodzą dbałością o szczegół, melancholią przemijania, zapachami dzieciństwa i siłą narracji. Ilustracji Concejo nie ogląda się, ale czyta wszystkimi zmysłami. Stanowią pomost pomiędzy wyobraźnią, a tym co istnieje. Artystka kreuje bowiem światy za pomocą niedopowiedzenia i wieloznaczności. Często operuje perspektywą dziecka. Naiwność niewinnego spojrzenia pozwala na surrealistyczne motywy, wyjście poza logikę świata dorosłych. Z drugiej strony w ilustracjach dominuje punkt widzenia natury, to rośliny i kłącza przejmują świat przedstawiony. Cechuje go subtelność, ale także surowa naturalność i nasączenie opowieściami.

Ilustrowanie nie polega na rysowaniu tego, co napisane. Muszę zdesakralizować tekst, by na jego podstawie ułożyć własną opowieść, bo tylko taką mam. Jeżeli narysuję to, co jest dla mnie ważne, to jest szansa, że ktoś poświęci temu swoją uwagę. Z tekstu pisarza i mojej opowieści powstaje kolejna wartość. – tłumaczy Joanna Concejo.

Ilustratorka sięga w swoich książkach po opowieści archetypiczne, takie jak „Czerwony Kapturek” czy „Dzikie Łabędzie”. Jej ilustracje nadają nowe znaczenia znanym bajkom. Autorka bawi się formą – powraca do ulubionych motywów, inspiruje się sposobem patrzenia jaki narzuca nam fotografia. Filmowe kadry przenikają się z wyszywankami czy nawiązaniem do techniki kolażu. Wielość planów i różnorodność faktur uzyskana jest poprzez konsekwentne używanie tylko ołówka i kredek. Książki Joanny to swoiste traktaty filozoficzne: „Kiedy dojrzewają porzeczki”, wspólne książki z Olgą Tokarczuk „Zgubiona dusza” i „Pan Wyrazisty” czy „Książe w cukierni” z tekstem Marka Bieńczyka – zapraszają do rozważań na temat ludzkiego charakteru, upływającego czasu, dzieciństwa czy dorosłości, które często weryfikuje marzenia. Autorka nie boi się tematów trudnych takich jak Holokaust co pokazała w książce „Dym”. Jej realizacje pozwalają młodszym czytelnikom na spotkanie się z szerokim wachlarzem emocji, w tym smutku. Dzieje się tak ponieważ czytelniczki i czytelnicy są traktowani przez artystkę z dużym szacunkiem. Ilustracje Joanny Concejo zapraszają bowiem odbiorcę do współtworzenia razem z nią przestrzeni obrazu poprzez własne skojarzenia, przeżycia i wyobraźnię.

You have to find your own place and wait… jest trzecią odsłoną interaktywnej wystawy ilustracji Joanny Concejo. Sztuka dla artystki jest bowiem zaproszeniem do zabawy. Ilustracje „ożywają” na wystawie – można je podpatrzeć na multimedialnym okienku, zmienić ich kształt na interaktywnej ścianie, narysować własną wersję ilustracji na interaktywnym biurku układając motywy z ilustracji i przerabiając je z udziałem AI, posłuchać dźwięków, które są odpowiednikiem audio ilustracji oraz wejść do środka książki -obiektu.